Rekenkamerrapporten

Afgerond

Verdeling onder hoogspanning

Een onderzoek naar de verdeling van kosten en baten rondom wind- en zonneparken

DATUM BEHANDELING PS: 30 september 2020         download rapport

Aanbeveling

1. Beargumenteer waarom het juist voor wind- en zonneparken belangrijk is dat omwonenden bovenwettelijk worden gecompenseerd en waarom er financiële participatiearrangementen worden aangeboden.

Maatregelen

Voortgang

Toelichting

Nederland - en dus ook de provincie Groningen - moet de komende jaren forse stappen zetten voor het versnellen van de energietransitie en daarvoor moet een flink aantal duurzame energieprojecten worden gerealiseerd. Deze duurzame energieprojecten zorgen voor flinke zichtbare veranderingen in de fysieke leefomgeving.

groen

Gezien de enorme impact van de energietransitie, is voldoende maatschappelijke acceptatie van essentieel belang om de energietransitie succesvol te kunnen realiseren. Een betere verdeling van de lusten en lasten is een belangrijk middel om zowel het draagvlak voor de energietransitie te versterken als de realisatie van duurzame energieprojecten te bespoedigen.
Wij wijzen er bovendien op dat dit algemeen erkend wordt, want ook in het klimaatakkoord hebben alle betrokken partijen afgesproken dat participatie en acceptatie van groot belang zijn. Dit vertaalt zich in het Klimaatakkoord in het streven naar 50% eigendom van de productie van de lokale omgeving (burgers en bedrijven).
De aanbeveling kan hiermee als afgehandeld worden beschouwd.

Aanbeveling

2. Ontwikkel een duidelijke visie op de manier waarop duurzame energie idealiter geproduceerd dient te worden.

Maatregelen

Voortgang

Toelichting

Deze visie ontwikkelen wij in gezamenlijkheid met de gemeenten en waterschappen feitelijk al in de Groningse Regionale Energiestrategie. In de praktijk verwachten wij combinaties van alle drie varianten te zien, omdat er al afspraken/contracten liggen en de energieopgave te groot en te urgent is om op te hangen aan één manier van ontwikkelen.

groen

Er wordt gewerkt aan het ontwikkelen van een visie in gezamenlijkheid met de gemeenten en waterschappen feitelijk al in de Groningse Regionale Energiestrategie.
De aanbeveling kan hiermee als afgehandeld worden beschouwd.

Aanbeveling

3. Indien wordt gekozen voor een mengvorm van variant I en II (een marktpartij in combinatie met een lokaal initiatief) dan beveelt de Noordelijke Rekenkamer aan inwoners van geschikte gebieden te stimuleren zichzelf te organiseren (bijvoorbeeld in de vorm van een coöperatie) voordat de plannen voor een wind- of zonnepark concreet zijn.

Maatregelen

Voortgang

Toelichting

Dat doen wij al en wij onderkennen dan ook het belang hiervan. Daarom hebben wij de afgelopen jaren de lokale energiesector ondersteund en gestimuleerd via o.a. het Programma Lokale Energietransitie en het Fonds Nieuwe Doen. Daarmee is de ondersteunende structuur, waarover in de aanbeveling gesproken wordt, al aanwezig met bijvoorbeeld het Servicepunt Lokale Energie Voorwaarts, de Groninger EnergieKoepel en de coöperatieve ontwikkelaar Bronnen VanOns.

groen

Deze maatregelen worden al genomen.
De aanbeveling kan hiermee als afgehandeld worden beschouwd.

Aanbeveling

4. Dring – bijvoorbeeld in IPO-verband – bij het Rijk aan op landelijke wetgeving waarin specifiek voor wind- en/of zonneparken bevoegdheden in het leven worden geroepen waarmee compensatie en financiële participatie kan worden afgedwongen.

Maatregelen

Voortgang

Toelichting

Daarop hebben wij al herhaaldelijk aangedrongen en dat zullen wij in de toekomst ook blijven doen, al dan niet in samenwerking met andere provincies. Wij voelen ons in onze lobby gesterkt door de in het Klimaatakkoord geformuleerde ambitie van 50% eigendom van de productie van de lokale omgeving (burgers en bedrijven). Nu is het aan het Rijk om de decentrale overheden daarvoor ook de benodigde juridische bevoegdheden te verschaffen.

groen

Nu is het aan het Rijk om de decentrale overheden daarvoor ook de benodigde juridische bevoegdheden te verschaffen.
De aanbeveling kan hiermee als afgehandeld worden beschouwd.

Aanbeveling

5. Regel bovenwettelijke compensatie die niet ruimtelijk van aard is en financiële participatie op basis van vrijwilligheid met initiatiefnemers. Zet initiatiefnemers en medeoverheden niet onder druk door planologische medewerking afhankelijk te maken van (de kwaliteit van) afspraken over bovenwettelijke compensatie en financiële participatie.

Maatregelen

Voortgang

Toelichting

Als het Rijk niet over de brug komt met deze bevoegdheden, dan zuilen wij ons op dezelfde manier als wij tot nog toe steeds hebben gedaan, hard blijven maken voor betere afspraken wat betreft compensatie en financiële participatie. Wij vinden dat wij dat aan de inwoners van de provincie Groningen schatplichtig zijn, omdat er in onze provincie enorm veel gebeurd op het gebied van de energietransitie en wij het behouden en bevorderen van het maatschappelijk draagvlak voor deze energietransitie van essentieel belang vinden.

groen

Nu is het aan het Rijk om de decentrale overheden daarvoor ook de benodigde bevoegdheden te verschaffen.
De aanbeveling kan hiermee als afgehandeld worden beschouwd.

Aanbeveling

6. Actualiseer het beleidskader voor sanering, opschaling, gebiedsfonds en participatie.
Zoek bij de afdracht in het gebiedsfonds aansluiting bij de NWEA-gedragscode. Stel daarbij een vergelijkbaar beleidskader op dat van toepassing is bij grootschalige zonneparken om zo duidelijkheid te verschaffen aan initiatiefnemers, omwonenden en andere partijen.

Maatregelen

Voortgang

Toelichting

Met het verder uitwerken van de Maatschappelijke Tender voor Wind op Land en het in samenwerking met gemeenten opstellen van randvoorwaarden voor (financiële) participatie bij de ontwikkeling van zonneparken, werken wij op dit moment hard aan goede en transparante afspraken op het vlak van compensatie en financiële participatie. Wij proberen hierbij zoveel mogelijk te streven naar gelijke uitgangspunten in de gehele provincie. Omdat wij het als provincie belangrijk vinden dat initiatiefnemers, en andere partijen, duidelijkheid hebben over wat er van ze verwacht wordt en de omgeving ook weet waar ze op kunnen rekenen.

groen

De bestaande concentratiegebieden voor windenergie zijn nagenoeg geheel ingevuld. Voor de nog lopende ontwikkelingen maken wij aanvullende afspraken ter vervanging van de saneringsverplichting uit het beleidskader. Bij de nieuwe windontwikkeling bij de stad Groningen zijn afspraken gemaakt conform het klimaatakkoord. We koppelen het ontwikkelen van een nieuw beleidskader voor sanering, opschaling, gebiedsfonds en participatie aan de afspraken die over wind worden gemaakt in de nieuwe Omgevingsvisie. Voor zonneparken stellen wij in samenwerking met gemeenten wij randvoorwaarden voor (financiële) en werken wij op dit moment hard aan goede en transparante afspraken op het vlak van compensatie en financiële participatie.
De aanbeveling kan hiermee als afgehandeld worden beschouwd.

 

Deze pagina is gebouwd op 10/09/2024 17:14:05 met de export van 10/09/2024 09:19:10